Kaucją Zostaną Objęte Jednorazowe Butelki Z Plastiku O Pojemności Do 3 Litrów, Szklane Butelki Wielokrotnego Użytku O Pojemności Do 1,5 Litra Oraz Metalowe Puszki O Pojemności Do 1 Litra. To Związane Jest M.In. Z Unijnym Obowiązkiem Osiągnięcia Określonych Poziomów Zbierania Opakowań, Ustalonych W Dyrektywie SUP (Dotyczącej Ograniczenia Wpływu Niektórych Produktów Z Tworzyw Sztucznych Na Środowisko), Która Została Wcześniej Włączona Do Polskiego Prawa. Ustawodawca Uznał, Że Najlepszym Sposobem Osiągnięcia Tych Poziomów Będzie System Kaucyjny. Zgodnie Z Nowymi Przepisami Ma On Wejść W Życie 1 Stycznia 2025 Roku, Chociaż Ustawa Ogólnie Będzie Obowiązywać Miesiąc Po Jej Opublikowaniu W Dzienniku Ustaw.
Jakie Obowiązki Będą Miały Poszczególne Strony Uczestniczące W Systemie Kaucyjnym?
W założeniu, system ma być przyjazny dla klientów. Nie będą musieli oni zachowywać paragonów, aby zwrócić butelkę czy puszkę do sklepu. Niemniej jednak, będą musieli wybierać placówki handlowe o powierzchni co najmniej 200 metrów kwadratowych, aby zwrócić użyte opakowanie. W niektórych przypadkach możliwe będzie zwracanie butelek czy puszek w mniejszych placówkach, jeśli przystąpią do systemu dobrowolnie. Klienci muszą jednak zadbać, aby opakowania były nienaruszone, niepogniecione i posiadały odpowiedni kod, inaczej nie zostaną przyjęte. To budzi obawy dotyczące braku miejsca do przechowywania opakowań w małych mieszkaniach. W jaki sposób można przechować worki z nieuszkodzonymi butelkami PET w niewielkim lokalu, skoro nie zawsze można dostarczyć je codziennie do małego sklepu przy domu? Oczywiste jest, że inne odpady komunalne segregowane na pięć frakcji także zajmują znacznie miejsca.
Klienci będą płacili kaucję przy zakupie napojów, co prawdopodobnie wpłynie na ich budżet. Zgodnie z projektem rozporządzenia ministra klimatu i środowiska w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będących opakowaniami, kaucja wynosić będzie 50 groszy, niezależnie od wielkości i rodzaju opakowania, choć sama ustawa pozwala na pobieranie nawet 2 złoty. To oznacza, że stawki te mogą wzrosnąć bez konieczności interwencji parlamentu. Jednak klienci otrzymają zwrot pieniędzy po oddaniu opakowania.
To producenci napojów w kaucjonowanych opakowaniach, tacy jak browary, rozlewnie wód mineralnych i producenci napojów smakowych, będą odpowiedzialni za stworzenie systemu kaucyjnego. To oni będą mieli najwięcej obowiązków i ryzyka. Ci, którzy wprowadzają na rynek napoje w opakowaniach objętych kaucją, będą zobowiązani umieszczać informacje o wysokości kaucji na puszkach i butelkach oraz oznaczać opakowania odpowiednimi znakami. Ich obowiązki obejmują selektywną zbiórkę opakowań i odpadów opakowaniowych oraz odebranie opakowań ze sklepów, hurtowni i innych miejsc, gdzie są zbierane. Producenci będą odpowiedzialni za transport opakowań do zakładów przetwarzania, rozliczanie kaucji ze sklepami i finansowanie kosztów zbierania przez sklepy. Dlatego muszą utworzyć operatora, który będzie odpowiedzialny za wdrożenie i zarządzanie systemem.
Jeśli przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach nie przystąpią do systemu lub nie osiągną wymaganych poziomów selektywnej zbiórki opakowań i odpadów, będą zobowiązani do zapłacenia opłaty produktowej, która ma charakter sankcji. Zgodnie z projektem rozporządzenia, może ona wynosić aż 12,50 złotego za każdy brakujący kilogram. Operatorzy będą także musieli prowadzić odpowiednie rejestracje w bazie danych odpadów. Przepisy nie określają ograniczeń w liczbie takich podmiotów, co oznacza, że w Polsce może działać dwóch lub więcej operatorów. Jeśli branża nie osiągnie porozumienia, może dojść do absurdalnej sytuacji, w której konsumenci będą musieli szukać automatów, które akceptują opakowania danego producenta. Kontrola systemu i logistyka w handlu będą utrudnione, a mieszkańcy również napotkają na problemy. Eksperci wyrażają obawy, że koszty przyjętego systemu będą wyższe niż rozwiązania funkcjonujące od lat w innych krajach Unii Europejskiej.
Poziomy selektywnej zbiórki określone dla wprowadzających opakowania zostały zamieszczone w załączniku do projektu nowelizacji. Będą one jednakowe dla wszystkich opakowań objętych kaucją i wynosić będą w 2025 roku 77%. W kolejnych latach te poziomy będą zwiększane
